Οι δεσμοί που ένωναν τους Έλληνες
Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Οι Έλληνες, σκορπισμένοι στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, κράτησαν ζωντανούς τους δεσμούς που τους ένωναν.
Φρόντιζαν μάλιστα να τους ανανεώνουν. Μια τέτοια ευκαιρία ήταν οι Ολυμπιακοί αγώνες. Στους αγώνες αυτούς, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία, έπαιρναν μέρος μόνο Έλληνες. Πριν αρχίσουν οι αγώνες, αγγελιαφόροι μετέφεραν το μήνυμα των αγώνων σ’ όλες τις πόλεις. Οι πόλεμοι σταματούσαν. Οι αθλητές και οι συνοδοί τους μπορούσαν έτσι να πάνε στην Ολυμπία χωρίς να κινδυνεύουν. Οι νικητές των αγώνων στεφανώνονταν με κλαδί ελιάς και κέρδιζαν την αγάπη και την εκτίμηση όλων.
Αρχαίο Πένταθλο
Ένα από τα αγωνίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν και το Πένταθλο.
Το όνομά του προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων πέντε και άθλος (άθλημα). Πέντε αθλήματα που αρχικά διεξάγονταν σε μία ημέρα, ξεκινώντας από το άλμα εις μήκος, στη συνέχεια ο ακοντισμός και η δισκοβολία, ακολουθούσε το στάδιον (ένας αγώνας σπριντ) και τελείωνε με την πάλη.
Στην εφαρμογή μπορείτε να αντιστοιχίσετε τα αγωνίσματα του Πεντάθλου με τις ονομασίες τους:
Αρχαίο Πένταθλο
Το αγώνισμα του άλματος
Στην Ολυμπία το άλμα αποτελούσε πάντα αγώνισμα του πεντάθλου, το οποίο γινόταν στο στάδιο, σε ένα τετράπλευρο σκάμμα μήκους 50 ποδιών (16 μ.), γεμάτο με μαλακό χώμα. Όπως και σήμερα, στη μία πλευρά του σκάμματος υπήρχε ο βατήρ, όπου πατούσαν οι αθλητές. Μετά το άλμα του αθλητή στο σημείο που ακουμπούσαν τα πόδια του, τοποθετούσαν το σημείον, για να ξεχωρίζει η επίδοσή του, την οποία μετρούσαν με ξύλινο κοντάρι, τον κανόνα.
Κατά την εκτέλεση του άλματος οι αθλητές χρησιμοποιούσαν τους αλτήρες, λίθινα ή μολύβδινα βάρη προκειμένου να εξασφαλίσουν οι άλτες καλύτερη επίδοση. Οι αλτήρες ήταν διαφόρων τύπων, ανάλογα με το σχήμα τους: ελλειψοειδείς, αμφίσφαιροι, αμφιβαρείς, κυρίως όμως μακροί και σφαιροειδείς. Οι αλτήρες που διασώθηκαν από την αρχαιότητα έχουν βάρος 1610, 1480 ή 2018 ή ακόμη και 4629 γραμμαρίων. Ανάλογα λοιπόν με τη σωματική τους διάπλαση, οι άλτες χρησιμοποιούσαν και τους κατάλληλους αλτήρες. Ωστόσο φαίνεται ότι οι αλτήρες που έχουν μεγάλο βάρος, κατά πάσα πιθανότητα ήταν αφιερώματα των αθλητών στους θεούς. Γνωρίζουμε επίσης ότι κατά την εκτέλεση του άλματος, η χρήση των αλτήρων δεν ήταν υποχρεωτική. Οι αλτήρες χρησιμοποιούντο από τους αθλητές όχι μόνο στο άλμα, αλλά και για να γυμνάσουν τα χέρια, τους βραχίονες και τα δάχτυλα, (η λεγόμενη αλτηροβολία) όπως δείχνουν διάφορες απεικονίσεις σε αγγεία. Το άλμα, το οποίο ήταν πάντα εις μήκος, πιθανόν να ήταν απλό, διπλό ή και τριπλό. Σύμφωνα με μαρτυρίες που υπάρχουν, κατά τη διεξαγωγή του άλματος παιζόταν αυλός, και η μουσική βοηθούσε καλύτερα τον άλτη να αποκτήσει ρυθμό στις κινήσεις του.
Μπορείτε να δείτε πληροφορίες για τη διεξαγωγή του άλματος στους Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες και τις διάφορες φάσεις του, στη διαδραστική εφαρμογή. Μετακινήστε τον δείκτη στο κάτω μέρος της εφαρμογής και δείτε τις διάφορες φάσεις του άλματος στην Αρχαία Ελλάδα (Προσωμοίωση του αρχαίου άλματος).
Αρχαίο Άλμα
Αρχαία Δισκοβολία
Η αρχαιοελληνική μέθοδος για το ρίξιμο του δίσκου ήταν η εξής: Πρώτα ο δισκοβόλος τοποθετούσε μπροστά το δεξί πόδι. Αιωρούσε το δίσκο μπροστά και πάνω, ενώ συγχρόνως εκτός από το αριστερό τον συγκρατούσε και με το δεξί του χέρι. Σημαντικό γι' αυτόν ήταν να φέρει σε ισορροπία το σώμα του. Μετά έφερνε και τα δυο του χέρια με το δίσκο αργά - αργά πάνω από το κεφάλι του. Από κει απότομα έστρεφε το σώμα του και το έκαμπτε προς τα κάτω και δεξιά.
Τότε άφηνε πια το δίσκο στο δεξί χέρι και με το βάρος του δίσκου τώρα το έφερνε τεντωμένο όσο γινότανε περισσότερο προς τα πίσω και λύγιζε τα γόνατα. Χωρίς να σταματήσει άρχιζε ν' αντιστρέφει την αιώρηση του χεριού, έκανε μια γρήγορη ανάκυψη και στροφή προς τα μπροστά και άφηνε το δίσκο να φύγει προς τα εμπρός και κάτω.
Ο δισκοβόλος του Μύρωνα
Περιγραφή των διαφόρων φάσεων ρίψης του δίσκου έχοντας ως πρότυπο το αντίγραφο του Δισκοβόλου του Μύρωνος που βρίσκεται στη Ρώμη.
Κορμός και κεφάλι:Το άγαλμα γέρνει έντονα προς τα εμπρός.Ο κορμός και το κεφάλι γέρνει προς τα δεξιά.
Τα γόνατά του είναι λυγισμένα. Το δεξιό του πέλμα πατά σταθερά στο έδαφος, ενώ το αριστερό μόλις που στηρίζεται, με τα πέλματα προς τα έξω.
Το δεξί του χέρι, που κρατάει το δίσκο, είναι απλωμένο προς τα πίσω. Το αριστερό χέρι πάει προς το γόνατο για να υπάρχει ισοροπία του δισκοβόλου.
Το πρόσωπό του παραμένει ήρεμο δείχνοντας την αυτοσυγκέντρωση του δισκοβόλου για να ρίξει την καλύτερη δυνατή βολή.
Η στάση του κορμιού του με τις φουσκωμένες φλέβες και τους μυς που διαγράφονται δείχνει την ένταση της στιγμής. Το επάνω μέρος του αγάλματος στρέφεται προς τα αριστερά μαζί με το κεφάλι και το κάτω προς τα δεξιά.
Μπορείτε να δείτε την αρχαιοελληνική μέθοδο για το ρίξιμο του δίσκου καθώς και περιγραφή του περίφημου Δισκοβόλου του Μύρωνος βλέποντας τη διαδραστική εφαρμογή. Μετακινήστε τον δείκτη στο κάτω μέρος της εφαρμογής για να δείτε τις διάφορες φάσεις της ρίψης του αρχαίου δίσκου(Προσωμοίωση Αρχαίας Δισκοβολίας):
Αρχαία Δισκοβολία, Δισκοβόλος του Μύρωνα
Πηγές:
el.wikipedia.org/wiki/Πένταθλον
https://www.researchgate.net/figure/A-greek-jumper-just-before-landing-drawn-on-a-pitcher-London-British-Museum-GR_fig1_7570051
https://erenow.net/ancient/athletics-in-the-ancient-world/10.php
http://odysseus.culture.gr/a/1/11/ga114.html
http://aesop.iep.edu.gr/node/11508/2838
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ancient_discus_dedicated_to_zeus.jpg:Ancient_discus_dedicated_to_zeus.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Greek_statue_discus_thrower_2_century_aC.jpg
http://www.hellenicaworld.com/Greece/Ancient/en/Olympic3.html
el.wikipedia.org/wiki/Δισκοβόλος_του_Μύρωνα
https://www.italianways.com/the-discobolus-lancellotti-beautiful-from-any-angle/
https://nl.qwe.wiki/wiki/Discobolus
https://www.youtube.com/watch?v=e9_UBGfs7tg
http://www.hellenicaworld.com/Greece/Sport/gr/Diskovolia.html
http://art-hellas.blogspot.com/2012/06/blog-post_594.html
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/art/page_079.html